to English version

De kleuren-band rondom de dozen gaf aan hoe groot de stukken van de puzzel waren en of het ging om een enkel- of dubbelzijdige puzzel. Dit waren puzzels met aan twee zijden een plaatje, om het puzzelen wat moeilijker te maken.
(zie de legenda hiernaast)

Ook zie je hiernaast hoe de puzzelnummering er uitzag: rood was 4, later omgezet naar 1, de nn staat voor het nummer van de serie, bijvoorbeeld '05' voor de serie sprookjes van 8 (2x4) stukjes en '10' is de serie kinderplaatjes met dezelfde maat. De herder met hond en kudde onderaan is uit de serie '75'.

 KLEUR
 ----------
 ROOD
 ORANJE
 GROEN
 BLAUW
 GEEL
 PAARS
MAAT
--------------
grote stukken
grote stukken
middelgroot
middelgroot
kleine stukken
kleine stukken
enkel/dubbel
---------

enkelzijdig
dubbelzijdig
enkelzijdig
dubbelzijdig
enkelzijdig
dubbelzijdig
  Nrs oud
--------
    4nn
5nn
6nn
7nn
16nn
  17nn
No new
------
    1nn
     2nn
3nn
  4nn
5nn
6nn


Er werd ook een catalogus uitgebracht. De 36 bladzijden zijn hier te bekijken.

De foto's van puzzels op deze site zijn bijna allemaal gemaakt door onze zus Meta, die een zeer grote collectie Kolibri puzzels bezit (waarvoor grote dank), voor het merendeel gekocht op braderieën en rommelmarkten. Twee KLM-puzzels hieronder, het vluchtplan van de KLM Amsterdam-Djakarta (bestaande uit vier puzzels) en het interieur van een Fokker F.IX zijn in eigen bezit.

Naast de verkoop-puzzels zijn er ook veel puzzels gemaakt voor bedrijven, zoals de KLM, Nederlandse Spoorwegen, Rotterdamsche Lloyd, Transportbedrijf 'de Vlietjonge', Stork Machinefabrieken, de Bijenkorf e.d. Helaas zijn van de meeste van deze puzzels voor zover bekend geen exemplaren bewaard gebleven. De exclusieve exemplaren, zoals die voor het Engelse Koningshuis, zijn niet in grotere aantallen gemaakt, en dus ook verder nergens in een collectie.
Er werd ook veel geëxporteerd, met name hele partijen naar België.


  


De luxe K-puzzels werden verkocht in boek-dozen. Zie foto hierboven

onverwacht Sinterklaas cadeautje
Bijzondere "Bijenkorf" puzzel

Op 6 December 2009 kreeg ik een mailtje van Geert Bekkering met 2 foto's erbij. Geert (van het Puzzel Gilde) had deze puzzel in handen gekregen en vroeg zich af of die nou wel of niet een "Klaus-puzzel" was, omdat de zaagsnede en houtsoort afweken van de gebruikelijke Kolibri-stijl.

Zus Marianne was zo slim om deze vraag door te spelen naar Oom Hans, de laatst overgebleven broer van onze vader en erg op de hoogte van het Kolibri verhaal (oom Hans overleed op 26 april 2017).
Hieronder het antwoord van Hans Klaus:

Jazeker is dit een Klaus-puzzle. En wel (inderdaad) uit het begin van de oorlogsperiode. De lay-out van het etiket duidt daar al op. Drukwerk van Van Wijland te Laren. De plaat is nog een Engelse plaat van Harrison. De in Engeland bestelde voorraad ging nog een aardig tijdje mee.
Het “massieve” hout klopt ook. In de oorlog was triplex steeds moeilijker te krijgen. Daarom zocht mijn vader (jullie grootvader dus) naar een oplossing en meende dat te vinden in wat hij noemde (en officieel ook zo heet) “fineer”. Met fineer in deze vorm was mijn vader goed bekend, want dat werd gebruikt voor sigaren- en vruchtenkoekjeskistjes. En aangezien mijn vader vertegenwoordiger was van Halbertsma te Grouw en in die functie, tot bijna aan zijn dood zelfs, zogenaamde ongespijkerde kistjes, bestemd voor sigaren en vruchtenkoekjes, aan de man bracht, wist hij heel veel van dit soort dingen. Omdat die kistjes nooit in Bussum waren te zien, maar rechtstreeks naar de afnemers werden verzonden, zag ik die kistjes nooit.
Daarom heb ik me toen nogal verwonderd over de dikte van het “fineer”. Fineer is namelijk gewoonlijk zeer dun, uit de aard van zijn bestemming, te weten een andere houtsoort fineren. Hij heeft mij dat toen uitgelegd. Mijn vader (jouw grootvader dus) was ook degene, die dit soort vernieuwingen zelf in de hand hield. Als jongetje van even boven de tien ik zat daar altijd met mijn neus bovenop (eerder ook al trouwens).

De gewone K-puzzles waren zelfs al bij triplex zeer kwetsbaar (er werd heel wat afgerepareerd aan afgebroken lipjes, dat zal je je vast nog wel herinneren). Het was daarom niet mogelijk op dezelfde manier puzzles te zagen van dat ruwe fineer. Het hout was nogal krom ook, dus dat vroeg om moeilijkheden. Er was eenvoudig niet voldoende samenhang. Min of meer tegen beter weten in, werden de puzzles toch in de handel gebracht. Het was in die tijd niet moeilijk om wat dan ook aan de man te brengen. De vraag was aanzienlijk groter dan het aanbod. Daarom kon mijn vader ook vragen wat hij wilde. In dat licht bezien was die ƒ 1.95 helemaal niet zo gek. De puzzles, die een paar jaar later rechtstreeks aan “Den Uyl” in de Nassaulaan werden verkocht, hadden ook die prijs zo ongeveer, als ik mij goed herinner. Voor het afbreekprobleem van de lipjes werd een voorlopig compromis gevonden door deze flodderige puzzles te zagen. Zonder lipjes. In dat soort dingen was jouw vader dan weer de specialist. Geen wonder dat de puzzle in kwestie niet wordt herkend als een Klaus-puzzle (toen nog “K-puzzle“ geheten, al heette deze dan “Bijenkorf-puzzle“. Overigens “puzzle“ en niet “puzzel“. Het idee in 1932 om houten legpuzzles te gaan zagen, kwam uit een Engels hobby-blaadje, waar we toen kennelijk op waren geabonneerd. Dat blaadje werd uitgegeven door de fabrikant van de trapzaagmachientjes “Hobbies“, waar we later nogal wat van hebben gekocht). Maar na korte tijd gaf mijn vader het toch maar op. Daarom is die puzzle ook zo zeldzaam. Daarna kwam zachtboard aan de beurt. Hardboard was geen haalbare kaart.
Hij (mijn vader), stond altijd op de bres voor zeer hoge kwaliteit. Hij mopperde wat af als die niet naar zijn zin was. Daarom was hij ook zo verguld met die Duitse, zeer dunne zaagjes (die na de oorlog door Bep Voskuilen werden mishandeld op de slijpsteen.).
Wat leuk overigens dat jullie een puzzledeskundige achter de hand hebben. Nog wel voorzitter van het Puzzelgilde. Dat lijkt me een interessante man. Zou ik best eens kennis mee willen maken.



K-Puzzle van de KLM. 4 puzzels samen vormen het complete vluchtplan met een Fokker F.XXXVI
De Fokker F XXXVI is op een andere puzzel te vinden, de blauwe onder de interieurpuzzel.
(alleen voor WINDOWS!)
K-Puzzle van de KLM. Dit is een zwart-wit foto van een Fokker F.IX.

 

 

 

Gescand uit het boek STUKJE VOOR STUKJE.
De originele puzzel was in kleur, het (diesel)treinstel was standaard in die tijd blauw met rode biezen onder en boven langs de cabine en een wit dak (de zogenaamde Blauwe Engel).

Tanagram-spel van de Rotterdamsche Lloyd

Rode Kruis Hospitaalschip Henry Dunant                      De 'Golden Arrow' (1946-1967 in dienst GB)
   
 

vervolg: KINDER PUZZELS